نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره چیست و چه اهمیتی برای یک سرمایه گذار دارد؟

در بخش قبل سرمایه گذاری را تعریف کردیم و دیدیم که چرا باید پس انداز کنیم؛ و به چه دلیل داشتن درآمد کافی و پایدار برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار موفق مهم است.

و حالا ادامه بحث …

در سرمایه گذاری

ما مالکیت یا مصرف امروز را به تعویق می اندازیم، به این امید که در آینده، بیشتر از آنچه امروز داریم، داشته باشیم. این مفهوم سود سرمایه گذاری است.

در قرض

ما بیشتر از درآمد امروز مصرف می کنیم و باید بیشتر از آنچه امروز دریافت کرده ایم، پس بدهیم. این مفهوم بهره وام است.

حالا می رسیم به نرخ بهره:
نرخ بهره مصرف (پول) آینده را به مصرف (پول) امروز تبدیل می کند.
یعنی وقتی من 1000 تومان امروز را سرمایه گذاری می کنم، تا یک سال بعد، 1200 تومان داشته باشم، حاضرم به ازای 20% پول بیشتر (بهره) ، از مصرف امروز پولم صرفنظر کنم.

قبل از اینکه بدانیم نرخ بهره چطور تعیین می شود، باید از ارزش زمانی پول سر در بیاوریم.

ارزش زمانی پول

ارزش زمانی پول که یکی از مفاهیم بنیادین اقتصاد و سرمایه گذاریست به این معناست که 1000 تومان امروز، ارزش بیشتری از 1000 تومن یک سال آینده دارد. چرا؟ چون من می توانم با 1000 تومن امروز کار کنم، یا اصلا آن را خیلی ساده در بانک بگذارم و باعث زیاد شدن آن شوم. پس ارزش پول امروز، بیشتر از پول فرداست. مثل اینکه ارزش یک دانه گندم امروز، بیشتر از یک دانه گندم در سال آینده است چون یک دانه گندم امروز می تواند تا سال آینده تبدیل به 100 دانه شود.

تعیین نرخ بهره

در اقتصاد دولتی مثل ایران، که دولت عاشق دستکاری و در نتیجه تخریب مناسبات اقتصادی است، نرخ بهره را دولت به صورت دستوری تعیین می کند.

اما در بازار سرمایه، بهره مثل قیمت هر چیزی دیگری، بر اساس تعادل عرضه و تقاضا شکل می گیرد.

یعنی چه؟

فرض کنید تعدادی قرض دهنده و تعدادی قرض گیرنده داریم.

اگر تعداد قرض دهنده ها کم باشد، چون قرض گیرنده ها نیاز به پول آن ها دارند، حاضرند نرخ بهره بالاتری بپردازند تا سرمایه (که اینجا کم است) را بدست آورند. پس اگر عرضه پول کم و تقاضا برای آن زیاد باشد، نرخ بهره بالا می رود. می توانیم بگوییم قیمت پول بالا رفته است.

از طرف دیگر، اگر مثلا وضعیت کسب و کارها خوب نباشد و بازار راکد باشد، کسی تمایل چندانی به وام گرفتن ندارد، چون نمی تواند با آن وام کسب سود کند. در این شرایط تعداد وام گیرنده ها کم می شود، اما وام دهنده در بازار زیاد است (چون خود وام دهنده ها هم در همین بازار راکد گیر کرده اند و در به در دنبال سود بیشترند!) و در نتیجه وام دهنده ها حاضرند با سود کمتری، به دیگران قرض دهند.
در این شرایط می گوییم بهره یا قیمت پول کاهش یافته است.

اثر تورم

دیدیم که عرضه و تقاضا یکی از عوامل تعیین نرخ بهره است. اما یک عامل مهم دیگر هم داریم به اسم تورم.

در شرایطی که تورم 40 درصد است، کسی حاضر نمی شود به من با نرخ 20% قرض بدهد.

چرا؟ چون اگر 1000 بگیرم و آخر سال 1200 برگردانم، یعنی اصل پول بعلاوه 200 تومان سود، در عمل قرض دهنده پولی که دستش آمده کمتر از 1000 تومان است.

جمع بندی:

• پول دارای ارزش زمانی است و 1000 تومان امروز، بیشتر از 1000 تومان فردا می ارزد.
• بهره قیمت پول است.
• نرخ بهره تابع دو عامل است: 1) عرضه و تقاضا برای پول و 2) تورم

ادامه دارد …

می توانید این مطلب را به صورت مصور در اینستاگرام تومان دنبال کنید: https://www.instagram.com/p/CdtHxghtKri/