همه چیز را از دست داده ام و نمی دانم چه کنم؟

سلام و وقت بخیر
برای خانمی با سن ۳۳ سال مجرد که با خانواده زندگی می‌کنه و سال گذشته تمام کارکرد چند ساله و سرمایه و حتی ماشینش رو از دست داده و در حال حاضر عملا فقط حقوق ثابت ماهانه حدود ۱۴ تومن داره چه پیشنهادی درمورد پس انداز ماهانه و سرمایه گذاری دوباره دارید تا از لحاظ مالی و روانی خودشون رو بازیابی کنن؟
با وجود تمام پست های پیج اینستا و وبسایت که مطالعه شده ممنون میشم راهنمایی خودتون بعنوان فردی که سواد مالی بالایی دارید برای چنین موردی چه بفرمایید.
سلام
چرا سرمایه رو از دست دادید؟
مهندس ساختمان هستم با یکی از همکارانم تصمیم گرفتیم بعد از سال ها کارمندی دفتر فنی مهندسی برای خودمون را بیندازیم. سرمایه مون رو وارد کردیم، اما کسب مون درست پیش نرفت و برای اینکه جلوی ضرر رو بگیریم دوباره همه چیز رو نقد کردیم و به پیشهاد یکی از دوستان برای جبران ضرر در بازار کریپتو سرمایه گذاری کردیم که متاسافانه این بار تمام دارایی و داشته هامون یک شبه به فنا رفت و از اون به بعد هزینه های تراپی مونده روی دستم که واقعا هیچ حاصلی هم برام نداره.
در رابطه با روش های پس انداز هم از سایت شما و دکتر صادقی پیگیر هستم و ماهانه حقوقم رو بین طلا و سکه و دلار تقسیم کردم (حقوقم 14 که کارفرما بخاطر صورت وضعیت هاش هر سه ماه یکبار تسویه می کنه و با وجود قرض و بدهی که طی این سه ماهه ایجاد میشه عملا میانگین پس انداز ماهانه م اونقدر زیاد نیست که بتونم سرمایه گذاری بهتری انجام بدم) اما با این وضعیت بازار حتی روی خرید طلا و سکه و دلار هم در ضررم.

اول به شما تبریک می گویم که با وجود همه ناملایمات، به فکر تغییر شرایط خود هستید، این مساله نشان دهنده اراده و امید شماست که قطعا راهگشای آینده خواهد بود. می‌توانیم از چند جنبه به این موقعیت نگاه کنیم.

هزینه از دست رفته Sunk Cost

قبلا در این مقاله راجع به هزینه از دست رفته خوانده‌اید. فرض قایقی خریده‌اید و سوار آن شده‌اید. قایق به دلیل نقص فنی در حال غرق شدن است. امکان فرار دارید، ولی این کار را نمی‌کنید چون بابت قایق هزینه‌ کرده‌اید و حالا دلتان نمی‌آید رهایش کنید! همه می‌دانیم این تصمیم درستی نیست، اما خیلی اوقات در زندگی مالی خود گرفتار این نوع رفتار می‌شویم. یعنی اجازه می‌دهیم هزینه‌های از دست رفته، مثل هزینه قایق، که قابل برگشت نیستند، مسیر آینده ما را تعیین کنند.
یا مثلا زمینی خریده‌ایم و برای یک پروژه ساختمانی مطالعات گرانی انجام می‌دهیم تا ارزیابی اقتصادی کنیم کار را. به این نتیجه می‌رسیم که انجام این سرمایه‌گذاری به صرفه نیست. اما چون برای زمین و مطالعات امکان سنجی پول خرج کرده‌ایم، دلمان نمی‌آید کار را رها کنیم. به خودمان می‌گوییم حالا انجامش می‌دهم شاید فرجی شد! اینجا هم درگیر هزینه‌های از دست رفته شده‌ایم.
کسب و کاری که از دست داده‌اید، سرمایه‌ای که نابود شده، هزینه از دست رفته است. قطعا قابل برگشت نیست چون نمی‌توانید در زمان به عقب برگردید. اما اینکه هر روز درگیر این موضوع باشید و به آن فکر کنید، کاملا انتخاب شماست. ویکتور فرانکل اصلا کتابی درباره این موضوع دارد به اسم انسان در جستجوی معنی.

آینده

اما دو درس مهم که به بهای سنگینی کسب کرده‌اید می‌تواند این باشد:
1) در هیچ کسب و کاری بدون تجربه قبلی، بدون شاگردی کردن یا داشتن یک شریک کاربلد وارد نشوید. در ایران بهای از دست دادن کسب و کار خیلی خیلی زیاد است و حتی ممکن است فرد را درگیر مشکلات قضائی کند.
2) در حوزه‌ای که دانش ندارید، مثل کریپتوها، به هیچ وجه وارد نشوید. دقت کنید که تمایل ذاتی بازارها به ایجاد ضرر برای ما هستند و نه سود. یعنی به طور پیش فرض در هر سرمایه‌گذاری به این فکر کنید که قرار است ضرر کنید. حالا دانش شما باید در سطحی باشد که احتمالات ایجاد ضرر را تا حد ممکن بشناسید و کنترل کنید. به این می‌گوییم مدیریت ریسک. خیلی عالی است که می‌خواهید از ابزارهای جدید مالی برای رشد خودتان استفاده کنید. ولی اول کسب دانش و بعد ورود با بخشی از سرمایه.

پس انداز

پس انداز به شکل دلار را پیشنهاد نمی‌کنم. چون
1) نگهداری دلار که ابزار مبادلات است از لحاظ اقتصادی کار درستی نیست.
2) دلار به دلیل تورم کشور آمریکا، در بلند مدت کاهش ارزش دارد.
3) در اکثر موارد طلا به اندازه دلار و بیشتر بازدهی ایجاد می‌کند.
پس اگر می‌خواهید تنوع بیشتری ایجاد کنید، می‌توانید در کنار طلا، می توانید واحدهای صندوق‌های سهامی یا صندوق های مختلط بخرید. سرمایه گذاری در این صندوق ها به راحتی با داشتن یک حساب در کارگزاری های بورس امکان پذیر است و می توانید حتی با 500 هزار تومان، سرمایه گذاری را شروع کنید.
اما یک نکته دیگر درباره خرید طلا. اگر سکه می‌خرید، حتما دقت کنید در شرایطی باشد که حباب قیمتی آن بالا نیست. مثلا نمودار زیر حباب سکه را نشان می‌دهد که تا هشت میلیون تومان هم رسیده. یعنی خریدار سکه عملا به جای طلا، حباب خریده. یک گزینه خوب برای شما، خرید صندوق‌های طلا در بورس است.

درآمد

مساله مهم دیگری که می‌خواهم اینجا به آن اشاره کنم، سطح درآمد شما یعنی 14 میلیون تومان است. این درآمد اگرچه شما در در دهک هشتم درآمدی قرار می‌دهد، اما برای انباشت سرمایه همانطور که خودتان اشاره کرده‌اید، کافی نیست. پس چقدر درآمد کافی است؟
برای پاسخ به این سوال یک نظرسنجی از دنبال کنندگان صفحه اقتصاد تومان در اینستاگرام انجام دادم. نتیجه این بود که متوسط درآمد حدود 34 میلیون تومان در ماه است. بنابراین اگرچه پس انداز و سرمایه گذاری حتما مفید است، اولویت شما افزایش درآمد است.
چرا می‌گویم درآمد 14 میلیونی نیاز به افزایش دارد؟
به طور کلی آموزه‌های سواد مالی در مورد پس انداز، حدود 20% کل درآمد را پیشنهاد می‌کند. اما شما چون مجرد هستید، می‌توانید تا 50% درآمد خود را برای سرمایه‌گذاری کنار بگذارید. یعنی سالانه 12 تا 7 میلیون تومان یا در مجموع 84 میلیون. بیایید فرض کنیم که 50% هم این سرمایه را رشد دهید، یعنی بتوانید سالی 130 میلیون سرمایه ایجاد کنید. امروز (تیر 1402) متوسط قیمت هر متر مربع خانه در تهران حدود 110 میلیون است. یعنی قدرت خرید یک سال اندوخته شما با وجود فرض رشد 50 درصدی، حدود یک متر خانه است. پس احتمالا شما هم موافقید این تناسب منطقی نیست و درآمد و در نتیجه مقدار پس انداز شما باید در اولین گام به سمت رشد مالی، افزایش یابد.
برای یک نقطه شروع، پیشنهاد می‌کنم روی مهارت فروش تمرکز کنید و در دوره‌های آموزشی فروش شرکت کنید.