یک درس اقتصادی از معین (هزینه از دست رفته)

معین می گوید:

مخور غم گذشته

گذشته ها گذشته

هرگز به غصه خوردن

گذشته برنگشته

به فکر آینده باش

دلشاد و سر زنده باش

اگر به معین  گوش کنیم، تصمیمات اقتصادی بهتری خواهیم گرفت. چرا؟

معرفی می‌کنم:

دام هزینه از دست رفته

یکی از پرتکرارترین اشتباهات صاحبان کسب و کار و سرمایه‌گذاران (و البته عشاق!) افتادن در دام هزینه از دست رفته است. یعنی تصمیم برای آینده را بر اساس هزینه‌‌هایی می‌گیرند که در گذشته انجام شده است، و قابلیت بازگشت ندارد. با مثال و رسم شکل توضیح می‌دهم منظور چیست!

آن سد

در میانه‌های اجرای پروژه یک سد، متوجه می‌شویم که مطالعات امکان سنجی خوب انجام نشده و یک فاکتور تاثیرگذار که سرنوشت پروژه را عوض می‌کند، دیده نشده است. اما پروژه را ادامه می‌دهیم! چون به هزینه‌هایی که تا به حال شده است فکر می‌کنیم و نه آینده. در دام افتاده‌ایم.

آن سهام

سهام ما در ضرر است و هیچ چشم اندازی از تغییر روند نزولی وجود ندارد. اما حاضر به فروش نیستیم. به ضرری فکر می‌کنیم که اگر بفروشیم محقق شده است. به جای اینکه به ضررهایی فکر کنیم که نگهداری آن سهام ممکن است به ما تحمیل کند. در این وضعیت، اثر موهبت هم تاثیرگذار است که بماند برای مقاله ای در آینده.

آن کسب و کار

شرایط محیطی تغییر کرده است و کسب و کار ما دیگر آن جذابیت قبل را ندارد (مثلا تاکسی تلفنی‌ سنتی). اما ما عمری را صرف ساختن این کسب و کار کرده‌ایم! پس در دام هزینه از دست رفته می‌افتیم و به جای اینکه به ضررهای ناگزیر آینده بیندیشیم و چاره‌جویی کنیم، به هزینه‌های زمانی و مالی که تا به حال برای کسب و کار کرده‌ایم فکر می‌کنیم و به راه خود ادامه می‌دهیم.

آن کلاهبردار

کلاهمان را برداشته و دستمان از او کوتاه است. به جای اینکه به آینده نگاه کنیم، در دام هزینه از دست رفته می‌افتیم و پول و وقت و اعصاب خود را صرف بازپس‌گیری پول یا غصه خوردن می‌کنیم.

آن معشوق بی‌وفا

جوانی خود را به پایش گذاشته‌ایم و حالا بی‌وفایی کرده است. به جای اینکه فراموش کنیم و جلوی ضررهای بعدی را همینجا بگیریم، دائما خودمان را به خاطر اشتباهی که مرتکب شده‌ایم سرزنش می‌کنیم و به همه بی‌اعتمادیم.

راه حل چیست؟

و راه حل ساده‌ای که معین سال‌ها پیش از آن گفته است:

گذشته ها گذشته

به فکر آینده باش

هزینه از دست رفته، همانطور که از اسمش پیداست، از دست رفته است. باید پذیرفت و جلو رفت. چه یک کشور باشیم، چه یک کسب و کار و چه نوجوانی سخت عاشق!

اینجا می توانید مقاله دیگری را درباره هزینه از دست رفته پیدا کنید.